Federale ondersteuningscel: balans september en vooruitzichten

In de afgelopen weken heeft de CAF verder gewerkt om te voorzien in de primaire behoeften, zoals verstrekking van warme maaltijden en hygiëne en in de behoeften op het gebied van schoonmaak, afvalverwijdering en het veilig maken van de oevers. Verder werkte de CAF ook op het gebied van de beveiliging van de terreinen, de psychosociale zorg voor de slachtoffers van de ramp en de continuïteit van de openbare dienstverlening, in partnerschap met de verschillende lokale actoren. 

Voedselhulp

In augustus bedroeg de dagelijkse behoefte meer dan 13.000 maaltijden. In de laatste week van september daalde het aantal tot 11.000 maaltijden.  Met de herinstallatie van gasvoorziening in de huizen van de inwoners zou dit in oktober opnieuw moeten dalen.

Het Croix-Rouge de Belgique (CRB) verzorgt gedeeltelijk en samen met onderaannemers (voedseltrucks, plaatselijke producenten) de bereiding van deze maaltijden. Gemiddeld gaat het om 5.000 maaltijden. Sinds het begin van de crisis zijn 156.320 maaltijden door het CRB bereid. Sinds 20 september heeft het CRB ook de bereiding van 1.200 maaltijden per dag overgenomen van Defensie.

Wat de verdeling van deze maaltijden betreft, heeft de CAF in overleg met CRB, Defensie en de burgemeesters van de betrokken gemeenten een tijdschema opgesteld voor de geleidelijke overdracht van de coördinatie van Defensie naar het CRB. Defensie blijft steun verlenen tot de volledige overname door het CRB die voor 31 oktober is gepland.

Hygiëne 

Het Croix-Rouge de Belgique heeft het beheer overgenomen van de doucheposten die in de zwaarst getroffen gemeenten zijn geïnstalleerd. 13 doucheposten (met in totaal 139 douches) staan ter beschikking van de getroffen bewoners in Verviers, Trooz, Pepinster, Dolhain, Angleur en Chênée. 

Schoonmaken en werken 

Sinds het begin van de werken is er een operationele coördinatie tussen Defensie, Civiele Bescherming, de Brandweer en de Waalse administratie (SPW). Dit maakt het mogelijk om de lijst van de uit te voeren werken te beheren, de nodige verkenningen uit te voeren en de middelen toe te wijzen aan de plaatsen van uitvoering.

In de maand september kwam Defensie tussen op de Vesdre. Een traject van ongeveer 7 km werd schoongemaakt.  Dit gebied loopt van Eupen naar de ingang van Dolhain-Limbourg, door Baelen. De werkzaamheden bestonden uit het vrijmaken van de rivierbedding van middelzwaar en zwaar afval, zoals boomstammen en kadavers, om verdere schade bij een volgende overstroming te voorkomen. Soortgelijke interventies vonden ook plaats op de Ourthe bij Esneux en in Theux op de Hoëgne.

De Civiele Bescherming heeft de openbare ruimte vrijgemaakt van het afval van de slachtoffers. Dit gebeurde op structurele basis tot 5 september en sindsdien nog ad hoc. 

Dankzij operaties met vrijwilligers kon het afval langs de oevers worden opgehaald. Het vervoer van dit afval wordt verzorgd door de Civiele Bescherming, in functie van de opruimacties die door de verenigingen worden georganiseerd. 

De Civiele Bescherming pompte verschillende tanks met een mengsel van water en olie leeg. Dit was goed voor in totaal 220 pompbeurten in zowel openbare gebouwen (zoals scholen) als particuliere woningen.

Het Croix-Rouge de Belgique heeft veel vrijwilligers gemobiliseerd om te helpen bij het schoonmaken van individuele huizen. Soms kwamen vrijwilligers van heel ver weg (bijv. Vlaanderen, Luxemburg). Ze namen deel aan door hun bedrijf georganiseerde ondersteuningsdagen om de plaatselijke CRB-teams te helpen bij het schoonmaken van particuliere woningen.

Veiligheid

Tot 20 september werd de politie hoofdzakelijk versterkt voor de politiezone "Pays de Herve". Sindsdien beheren de politiezones hun veiligheidstaken op een meer autonome wijze (bewakingspatrouilles, sporadische controles, beveiliging en reactie op verzoeken van de bevolking, bewaking van het terrein met autowrakken, nachtelijke patrouilles met voertuigen en voetgangerspatrouilles in onbewoonde gebieden, het houden van controleposten voor de toegang van vrachtwagens, met name in de gemeente Pépinster, enz.) Het Interventiekorps (CIK) blijft echter op verzoek beschikbaar om de politiezones bij te staan.

De werkgroep "Task Force mobiliteit Luik", opgericht na de overstromingen van midden juli in partnerschap met de SPW, heeft de politiediensten hierin betrokken. Zo kan rekening worden gehouden met hun bevindingen en behoeften en kan de coördinatie verbeterd worden. Dit is nodig gezien de omvang van de schade aan de infrastructuur en de gevolgen van deze schade vanuit het oogpunt van het "wegverkeer". 

Deze werkas blijft de grootste uitdaging voor de prioritering van stabilisatie- en/of wederopbouwwerkzaamheden aan beschadigde infrastructuur, om de gevolgen van eventuele nieuwe seizoensgebonden overstromingen zo veel mogelijk te beperken. Deze werken zijn inderdaad van groot belang om de algemene mobiliteit te vergemakkelijken.

Giften 

In augustus werden de overtollige schenkingen die in een school in Theux waren opgeslagen, met de steun van Croix Rouge de Belgique en de Civiele Bescherming overgebracht naar het platform van de Schenkingsbeurs. 

In september:

• In Pepinster werd een sporthal leeggehaald met de hulp van CRB. De daar opgeslagen donaties werden gesorteerd en overgebracht naar een tijdelijke opslagplaats. 
• In Chaudfontaine werden vele kledingstukken overgedragen aan een gespecialiseerde vereniging. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan een oplossing voor de resterende donaties, zijnde kleding en kinderverzorgingsartikelen.

Psychosociale ondersteuning

De coördinatie van de netwerken voor geestelijke gezondheidszorg is van Realism overgenomen door de regionale coördinatoren van het AVIQ. Deze coördinatoren werden uitgenodigd op een vergadering om de situatie te bespreken en om de negen zwaarst getroffen gemeenten te bezoeken.

Om de psychologische steun die op middellange en lange termijn moet worden verleend beter af te stemmen op de behoeften, zal een onderzoek worden gehouden onder de slachtoffers van rampen. Het CAF steunt dit onderzoeksproject om beter te kunnen inspelen op de behoeften van de slachtoffers en om de nodige aanbevelingen te kunnen doen. Meer informatie volgt binnenkort.

Wat zijn de vooruitzichten voor de toekomst?

In de komende weken zal de CAF de rol verderzetten van ondersteuning op verschillende gebieden aan het CRB en aan de door het Waalse Gewest opgerichte Bijzondere Commissie voor Wederopbouw.  De CAF bereidt zich ondertussen voor op de geleidelijke stopzetting van de federale steun ten behoeve van de bevoegde actoren. 

Zo zal de civiele bescherming een 20 dagen durende operatie voor het leegpompen van tanks hervatten zodra het contract voor de overname van de verontreiniging van beschadigde tanks beschikbaar is. Defensie zal doorgaan met het vrijmaken van de oevers en het verwijderen van groot puin en stabiliteitswerken voor de oevers. Het CRB wil de slachtoffers van de ramp de hele winter lang rechtstreeks kunnen bijstaan op verschillende manieren: opvangcentra open tot half maart 2022, onderhoud van douches, onderhouden contacten met de getroffen personen, coördinatie van de bereiding en verdeling van maaltijden, enz.

Gedurende de hele missie heeft de CAF gewerkt in de geest van het bevorderen van een terugkeer naar de normale situatie maar ook van het versterken van de veerkracht van de lokale actoren. Door innoverende partnerschappen te ontwikkelen wilde de CAF deze namelijk versterken in plaats van vervangen.

Het perspectief van de CAF vandaag is dat het systeem medio november zal worden opgeheven. De werkzaamheden in de aanloop naar deze datum zullen nog intens en zeer nuttig zijn om de regeling te kunnen opheffen zonder problemen op het terrein te veroorzaken. De actieschema's zijn erop gericht vóór die datum een bepaald aantal missies uit te voeren en de uitvoering van deze acties op lange termijn over te dragen aan de gebruikelijke actoren en structuren.