Europese interesse voor nieuwe directie BELPIU op het Crisiscentrum

Belgian Passenger Information Unit (BelPIU) is een nieuwe directie binnen het Crisiscentrum die sinds 15 januari 2018 instaat voor het verzamelen, opslaan en verwerken van passagiersgegevens in het kader van de strijd tegen terrorisme en ernstige criminaliteit. Met de oprichting van BeLPIU is België een van de eerste landen die de Europese PNR-richtlijn (Passenger Name Record) operationaliseert. De Europese commissaris Julian King bracht in aanwezigheid van de minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid op maandag 16 een werkbezoek aan BelPIU.

Strijd tegen terrorisme en ernstige criminaliteit

De federale regering kondigde na de aanslagen in Parijs (2015) de ontwikkeling van een Belgisch PNR-systeem aan als één van de achttien prioritaire maatregelen in de strijd tegen terrorisme en ernstige criminaliteit. Verdachten van terroristische of andere ernstige misdrijven (drugshandel, industriële spionage, ontvoering, moord…) hebben vaak een specifiek en snel veranderend reisgedrag. Passagiersgegevens spelen een belangrijke rol bij het in kaart brengen van reisbewegingen, het verzamelen van bewijsmateriaal en het oprollen van dubieuze netwerken. 

De Belgische PNR-wet voorziet het verzamelen, opslagen en verwerken van gegevens van passagiers van, naar en op doorreis in België voor wat betreft de volgende sectoren:

• luchtvaart;
• internationaal busvervoer;
• internationale hogesnelheidstreinen;
• passagiersschepen;
• reisoperatoren en reisagentschappen.

Sinds 15 januari is BelPIU van start gegaan met de passagiersgegevens van de luchtvaartsector.

Met de oprichting van BeLPIU is België een van de eerste landen die de Europese PNR-richtlijn operationaliseert. Op maandag 16 april kreeg de Europese commissaris Julian King op het Crisiscentrum meer toelichting over de werking van deze nieuwe directie. De Europese commissaris bedankte België voor de geleverde inspanningen.

Unieke samenwerking 

Op BelPIU van het Crisiscentrum werken vier diensten op een zeer intense manier samen:

• de federale politie;
• de Veiligheid van de Staat;
• de Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid;
• de Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen.

Om deze geïntegreerde samenwerking vlot te laten verlopen zorgt de FOD Binnenlandse Zaken voor de nodige operationele ondersteuning met eigen analisten en de concrete organisatie van de dienst: beveiligde locatie, IT systeem, aanwervingen, onderhandelingen met de verschillende sectoren….

De minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid Jan Jambon benadrukte tijdens het werkbezoek de unieke samenwerking tussen de verschillende diensten:

“Het feit dat de vier diensten fysiek samen zitten op het Crisiscentrum genereert een zeer intense samenwerking. Tevens zorgt de databank automatisch voor een ‘need to share’ principe bij een hit in de ‘watchlist’ van meerdere diensten. Kortom een unieke en noodzakelijke samenwerking in de strijd tegen terrorisme en ernstige criminaliteit”

Eerste resultaten 

Momenteel zijn er meerdere luchtvaartmaatschappijen aangesloten, die samen 28% van de luchtvaartpassagiers in ons land vertegenwoordigen (100% tegen eind 2019). In totaal zijn er 1.944.022 passagiers opgenomen in de databank.

De afgelopen drie maanden waren er 173 matches op basis van de ‘watchlist’ (o.a. voor mensenhandel, gewapende overval, seksuele uitbuiting van kinderen, terrorisme…) en 241 matches op basis van profiling. Dankzij de analyse van de passagiersgegevens konden op de luchthaven van Zaventem twee personen gearresteerd worden met 7,2 kilo heroïne in hun bagage.